اسماعیل خاشعی
با بررسی فلسفه قیام عاشورا، می توان وجه تشابه فراوانی را با حرفه خبرنگاری و الزامات آن جست و جو کرد. یکی از مهمترین اهداف قیام عاشورا را می توان اجرای فریضه امر به معروف و نهی از منکر دانست؛ فریضه ای که بایستگی و مستحب دانستن آن را می توان تنها متعلق به گروه خاصی برشمرد؛ تا آنجا که فردی از امام صادق (ع) درباره امر به معروف و نهی از منکر و وجوب آن بر تمام امت سوال کرد و ایشان پاسخ دادند “این کار بر عهده شخص نیرومندی است که فرمانش را ببرند و معروف را از منکر باز شناسد، نه بر کسانی که ناتوانند و خود هدایت نیافته اند و از روی ناآگاهی دیگران را از حق به سوی باطل می خوانند.”
اگر این فرمایش امام صادق (ع) را به حرفه خبرنگاری تعمیم دهیم و رسالت بزرگی که این قشر در زمینه امر به معروف و نهی از منکر به عنوان بخشی اصلی کار خود بر دوش دارند، شخص نیرومند را می توان به کسی اطلاق کرد که خود را به دانش روز تجهیز کند و مسلط به تمام زوایای این حرفه ظریف و اثرگذار باشد و اینگونه نیست که هر کسی بتواند این مسوولیت خطیر را برای خود برگزیند؛ آفتی که متاسفانه این روزها دامن بسیاری از رسانه ها و یا حتی فضای مجازی را گرفته و هر شخصی بدون اتکاء به ضروریات نخستین این حرفه و بدون احراز شرایط لازم دست به قلم می برد که منجر به بروز مفسده های فراوانی می شود.
در واقع تمام ویژگی های یک آمر به معروف و ناهی از منکر باید در خبرنگار ظهور و نمود پیدا کند و تسلط کافی را در زمینه موضوع مورد بحث داشته باشد تا نتیجه غایی، مرغوب و مطبوع باشد و خدای ناکرده از روی جهل به موضوع سبب گمراهی دیگران یا وارونه جلوه دادن حق نشود.
به‌تصویر کشیدن جعلی و نادرست وقایع یکی از آفت های برخی از رسانه ها و نویسندگان و خبرنگاران آن هاست؛ در واقع آدم های حق محور هیچ‌گاه رویاروی حقیقت قرار نمی گیرند و حق مداری در گستره پندار و باور آنان و در پیشگاه تمام کنش های حرفه‌ای آنان ظهور پیدا می کند.
یکی دیگر از درس های مهم و عبرت آموز حماسه عاشورا، وقتی بود که امام حسین (ع) پس از حمله دشمن در عصر تاسوعا، از آنان یک شب زمان طلب کرد؛ یکی از دلایل مهم حضرت برای درخواست مهلت، امکان هدایت برخی از سپاهیان دشمن بود، آنچنانکه تعدادی از افراد سپاه دشمن نیز در لحظات واپسین به سپاه امام حسین (ع) ملحق شدند.
با توجه به این رخداد برجسته، گاه خبرنگار از اسراری باخبر می شود كه اگر قصد او اصلاح رویه یا پیشگیری از یک فساد باشد و نه بی آبرو کردن افراد، پس نباید در افشاى آن عجله كند چرا که ممكن است به نتيجه نرسد؛ لذا باید ضمن مطالعه و تحقيق بيشتر آن را مستور و پوشیده نگه دارد تا در فضایی آرام به نتيجه برسد و این استمهال می تواند زمینه اصلاح آن فرد خاطی و جبران لغزش و خطا را فراهم کند که در آن صورت دیگر تکلیفی برعهده ما نیست و ضرورتی برای افشای آن موضوع نیز وجود ندارد.
با توجه به این دو آموزه مهم از حماسه عاشورا، بی شک دستیابی به توانایی شناسایی حق از باطل برای به تصویر کشیدن آن و همچنین زمان و شیوه طرح یک مسئله، ابتدا مستلزم خودشناسی و خودسازی است؛ چرا که بدون اصلاح خود، امکان انجام درست وظیفه مهم خبرنگاری و رسالتی که بر دوش این قشر گذاشته شده وجود ندارد.
دیدگاهتان را بنویسید