تصویر روز: پروژه انتقال گاز دامغان- کیاسر- ساری بزودی باحضور وزیر نفت در شهر ساری افتتاح می شود. پروژه ای که سبب خواهد شد، مردم نواحی شمالی، زمستان را با آرامش خاطر بیشتر و بدون ترس از قطع شدن جریان گاز سپری کنند.
این خط گاز به طول ۱۷۰ کیلومتر و با قطر ۴۲ اینچ، ظرفیت انتقال گاز ۴۰ میلیون مترمکعب در روز را دارا است و منشعب از خط انتقال گاز ۴۸ اینچ دوم شمال- شمال شرق کشور می باشد. پرژه ملی انتقال گاز شمال، طرحی راهبردی است که با تلاش دولت یازدهم به ثمر نشسته است. هدف از احداث خط لوله انتقال گاز دامغان- کیاسر- ساری، پایدارسازی و انعطاف پذیری سیستم انتقال گاز شمال کشور و مدیریت واردات گاز از ترکمنستان است.
پیش از این، گاز مناطق شمالی کشور، از طریق واردات گاز از کشور ترکمنستان تامین می شد. براساس قراردادی که از بیست سال پیش میان شرکت ملی گاز ایران و شرکت ترکمن گاز منعقد شده بود، در این سال ها بخشی از گاز مصرفی مناطق شمالی با واردات از این کشور تأمین می گردید، میزان گاز وارداتی حدود پنج میلیون مترمکعب بود؛ که بخش عمده آن یعنی حدود چهار میلیون مترمکعب به استان مازندران منتقل می شد و حدود یک میلیون مترمکعب هم در شهرستان کردکوی استان گلستان به مصرف می رسید. در این مدت، شرکت ترکمن گاز، اقداماتی همچون قطع جریان گاز در در اوج سرمای سال ۸۶ را در پرونده خود ثبت کرده است. در دی ماه ۱۳۸۶ که سرمای زمستان به اوج خود رسید و بیش از ۲۰ استان کشور با افت شدید دمای هوا و یخبندان مواجه شدند، «ترکمن گاز» با سواستفاده از این فرصت و مغایر با قرارداد منعقد شده، اعلام کرد قیمت گاز صادراتی خود را به ایران ۹ برابر بالا برده و از ۴۰ دلار به ازای هر هزار مترمکعب به ۳۶۰ دلار افزایش می دهد. دولت نهم در آن مقطع زمانی با این درخواست غیرمنطقی موافقت کرد و بدین ترتیب براساس محاسبات ترکمن گاز، طلبی حدود ۱.۸ میلیارد دلار به حساب ایران نوشته می شود. با وجود آن که مبالغ مربوط به خرید گاز به شرکت ترکمن پرداخت شد و مذاکرات برای چگونگی بازپرداخت بدهی های گذشته (بدهی ها مربوط به زمان تحریم) مورد توافق طرفین قرار گرفت، شرکت ترکمن گاز بطور ناگهانی و خارج از توافق به عمل آمده در ۱۲ دی ماه ۹۵ با مطرح کردن این موضوع که ایران بدهی های خود را پرداخت نکرده است اقدام به قطع گاز ارسالی به ایران کرد. حتی درصورت صحت موضوع عدم توانایی پرداخت گاز بها از سوی ایران، شرکت ترکمن گاز براساس قرارداد، حق قطع گاز را نداشت و باید طبق مفاد قرارداد به داوری مراجعه و از این کار ایران شکایت می کرد. اما قطع گاز در سال گذشته چون سال های قبل چندان مشکل ساز نشد، و شرکت ملی نفت در اطلاعیه ای به هموطنان شمالی اطمینان داد که در سه سال اخیر میزان تولید گاز به حدی افزایش یافته که ایران دیگر نیازی به واردات نداشته و صرفا با صرفه جویی در نیروگاه ها، صنایع و بخش خانگی در فصل زمستان می توان آن را جبران کرد.
مجموعه این عوامل سبب شد، تا ایران پروژه انتقال گاز دامغان-کیاسر-ساری را به جد دنبال کند. مدت‌ها بود که احداث خط انتقال گاز دامغان – کیاسر- ساری در دستور کار ضروری شرکت ملی گاز ایران و مهندسی و توسعه قرار گرفته بود. در واقع در سال ۹۲، تصمیم انتقال گاز شمال وارد مرحله عملیاتی شده بود، و در پی مشکلات پیش آمده و عهد شکنی های شرکت ترکمن گاز، در سال ۹۴ با دستور ویژه وزیر نفت، این پروژه با شتاب بیشتری پی گیری شد.
به دلیل اهمیت این خط انتقال گاز، از منابع داخلی شرکت ملی گاز برای تامین مالی پروژه استفاده شده است. خط انتقال گاز شمال، در نهایت با اختصاص مبلغ هشت میلیارد و ۲۰۰ میلیون ریال و به همت پیمانکاران و مشاوران داخلی به انجام رسید.
از اهداف پروژه ملی انتقال گاز شمال، علاوه بر تقویت و پایدارسازی سیستم انتقال گاز شمال، تقویت گاز رسانی به نیروگاه نکا است. این خط لوله علاوه بر این که مشکل تامین گاز استان‌های شمالی را مرتفع می‌سازد، می‌تواند در بخش تجارت جهانی گاز و سوآپ این انرژی نیز موثر باشد. با بهره برداری از خط ۴۲ اینچی دامغان تا نکا و برقراری جریان گاز، اتصال محکم و مطمئنی میان شبکه گازی استان‌های گیلان، مازندران و گلستان با شبکه سراسری به وجود می آید و نگرانی از بابت تامین گاز این استانها رفع خواهد شد. علاوه بر این استان ها، کمبود گاز مورد نیاز استان‌های سمنان، خراسان شمالی، خراسان رضوی و خراسان جنوبی نیز رفع می‌شود. در این مسیر، ۱۰۵ روستای چهاردانگه، شهر کیاسر، کارخانه سیمان کیاسر و ۵۶ روستا منطقه دودانگه و شهر فریم از نعمت گاز طبیعی بهره‌مند خواهند شد. بیشتر روستاهای ۲ بخش چهار دانگه و دو دانگه جنوب ساری در حاشیه و دل جنگل ها ساکن هستند و همچنان علاوه بر سوخت فسیلی از بخاری های چوبی برای تامین انرژی گرمایی و پخت و پز استفاده می کنند. عبور خط لوله شمال، از این منطقه و برخورداری روستاییان از گاز طبیعی، یکی از طرح های مهم دولت در خدمت رسانی به مردم و حفاظت از محیط زیست است. با تکمیل این خط لوله، برای همیشه شاهد پایان قلع و قمع درختان جنگل های هیرکانی خواهیم بود؛ چرا که در نبود سوخت مناسب و ارزان گاز، اهالی این روستاها برای مصارف گرمایشی و خانگی خود به قطع و سوزاندن این درختان مبادرت می کنند.
در نتیجه، با احداث خط لوله دامغان، کیاسر، ساری یک بار برای همیشه سواستفاده های شرکت ترکمن گاز از دولت ایران در فصل سرد خاتمه می یابد؛ همچنین مردمی که در ارتفاعات مناطق شمالی زندگی می کنند نیز، می توانند تجربه زندگی گرم را در زمستان، بدون داشتن دغدغه تامین سوخت سپری کنند.
سیدعبدالله حسینی
دیدگاهتان را بنویسید