تصویر روز: در دنیای تجارت جهانی ،تعداد ریسک های فضای کسب و کار بطور فزاینده ای متنوع شده و بطور مرتب روشهای بوقوع پیوستن ریسک های نامشهود ومدیریتی در حال تغییر و تحول هستند .
در واقع در برنامه های اقتصادی پایش مکرر و تلاش مدیران بنگاههای صنعتی و بازرگانی ایجاد شرایط ,,به روز ,, تحرک کسب و کار ها و جلوگیری از فرصت سوزی میباشد.برنامه های مدیریت ریسک در این حوزه از دامنه وسیعی برخوردار است .
یکی از مهمترین ریسک های نامشهود فضای کسب و کار کپی برداری از تولیدات هر شرکت در داخل و خارج از مرزها و تولیدآن کالاها در کشورهای کپی کننده و فروش محصولات به مشتریان بازار هدف تولید کننده قبلی و به ورشکستگی کشاندن رقبا میباشد.
امروزه یکی از مهمترین مباحث اختلافی و درگیری بین اتحادیه های اقتصادی منطقه ای به همین برنامه های ,,جاسوسی صنعتی و تجاری ,,اختصاص دارد .
در اواخر اسفند ماه و اوایل فروردین سال جاری در بخش های مختلف خبری صدا و سیما، اخبار مربوط به درگیری شدید تجاری جدید بین دو غول اقتصادی دنیا ،آمریکا و چین را شاهد بودیم.
دونالد ترامپ رییس جمهوری ایالات متحده ، دستور افزایش نرخ تعرفه کالاهای چینی وارداتی را صادر نمود. در همان خبرها علت افزایش نرخ تعرفه ها اینگونه عنوان شد：
”کپی برداری پنهان از تحقیقات علمی و صنعتی ‘,!!!؟؟؟
دولت امریکا به صراحت علت افزایش نرخ تعرفه واردات کالاهای چینی را بعلت کپی برداری مخفیانه این کشور از نتایج نهایی برنامه های تحقیقات نوآوری محصولات صنعتی این کشوراعلام داشته و میگوید ،میزان ارزش سرمایه گذاریهای آمریکا بر روی پروژه های تحقیقاتی تولیدات صنعتی بسیار بالا و هزینه بر است و وقتی نتیجه نهایی این تحقیقات که برای تولید محصولات جدید صنعتی داخلی قرار است استفاده شوند توسط چینی ها در خفا کپی برداری میشوند و در سرعتی بسیار بالا به تولیدات صنعتی تبدیل میگرددند و قبل از اینکه این کالاها در شرکت های امریکایی تولید شوند توسط چینی ها تولید و با قیمت کاملا رقابتی در بازار های بین المللی و ایالات متحده آمریکا روانه بازار میکنند ،ضربه و خسارت هنگفتی از این ناحیه به اقتصاد کشورهایی که سرمایه و زمان طولانی را به امور تحقیقاتی اختصاص میدهندوارد میشود.
خسارات وارده از ,,جاسوسی صنعتی و تجاری ,, در سطح بازاریابی بین المللی، بسیار بالاست.
برای مقابله با این اقدام ،آمریکایی ها تنها راه چاره را برای تنبیه کشوری که رقابت ناسالم تجاری میکند، افزایش شدید تعرفه های واردات گمرکی انتخاب کرده اند.
که البته اتخاذ این سیاست تعرفه ای نیز ضمن ایجاد جنگ تجاری بین آمریکا و چین موجب مخالفت آن بخش از شرکت های تجاری آمریکایی میشود که کالاهای ساخته شده آماده فروش و کالاهای نیمه ساخته شده چینی را با قیمت مناسب و بعضا نرخ های ,,دامپینگی ,, وارد میکنند و سودهای سرشاری را از این تبادلات تجاری با شرکت های چینی کسب میکنند .
البته این ریسک در ابعاد مختلف و در شیوه های متعدد در فضای کسب و کار بین المللی توسط شرکت های بزرگ و هلدینگ های اقتصادی کشورهای صنعتی و تازه صنعتی شده عامدانه ایجاد میشوند که یکی از بارزترین آن ,,کپی برداری از نتایج نهایی تحقیقات صنعتی ,, توضیح داده شده است .
اما انواع دیگر ریسک های نامشهود توسط هلدینگ های صنعتی و تجاری کشورهای توانمند اقتصادی در سایر کشورها و خصوصا کشورهای در حال توسعه که بخش های صنعتی و کشاورزی آنها همچنان سنتی باقی مانده و درگیر چالش های کم بود سرمایه ، دانش فنی و بازاریابی علمی – فقدان اطلاعات روز – نداشتن مدیریت های کارآمد و خلاق در شرکت های صنعتی و بازرگانی با رویکردهای استراتژیک -در گیر مشکلات زیست محیطی کم بود منابع آب شیرین و…… هستند ایجاد میشوند تا ضمن از بین بردن بنیه تولیدات ملی آن کشورها ،انگیزه های تولید صنعتی و تلاشهای آنها در راه صنعتی شدن را از بین ببرند .
مطالعات وسیع فرهنگی ،اجتماعی و جامعه شناسی با صرف بودجه های بالا برای گسترش فرهنگ مصرف گرایی ،تجمل گرایی و ترویج مشاغل دلالی و واسطه گری بجای تولید در کشورهای در حال توسعه را صورت میدهند تا این جوامع را تا دهها قرن بعنوان بازار هدف و مصرف کنندگان محصولات خویش نگه دارند .
یکی از کارآمدترین برنامه های دولت ها برای مقابله با این نوع ریسک های نامشهود,تشکیل ,,کمیته مطالعات ریسک فضای کسب و کار ,, به منظور مقابله با طرحهای مخرب بد خواهان رشد و اعتلای اقتصاد ملی و توانمندی درآمد مردم کشورمان تحقق و اجرایی شدن اینگونه برنامه های مدیریت ریسک است .
نیاز امروز اقتصاد ایران ، فرصت سازی توسعه و مقابله با فرصت سوزیهایی است که شرکت های خارجی رقیب محصولات ایرانی به آن عامدانه دامن میزنند.
حمید رضا حاجی اشرفی
کارشناس مطالعات ریسک و بیمه
دیدگاهتان را بنویسید