مالیات بر عایدی سرمایه چیست؟

در دو سال اخیر و با افزایش فشار تحریم های نفتی و کاهش درآمدهای نفتی، دولت به فکر افزایش درآمدهای مالیاتی افتاده است. یکی از راه های افزایش درآمدهای مالیاتی گسترش پایه های مالیاتی می باشد. از همین رو پایه های مالیاتی جدیدی تعریف شده اند که از آن جمله می توان به مالیات بر عایدی سرمایه اشاره نمود.
مالیات بر عایدی سرمایه چیست؟

به گزارش تابناک اقتصادی، با خروج آمریکا از برجام، رئیس جمهور این کشور وعده بازگشت تحریم ها علیه ایران در مدت ۹۰ روزه و ۱۸۰ روزه را داد. از جمله تحریم های مهم، تحریم های نفتی بود و هدف آمریکا از اعمال این تحریم ها به صفر رساندن صادرات نفتی به منظور تاثیرگذاری بر درآمدهای نفتی دولت ایران بود. دولت نیز برای مقابله با کاهش های درآمدهای نفتی، سعی نمود با تعریف پایه های مالیاتی جدید میزان درآمدهای مالیاتی خود را افزایش دهد و این درآمدها را جایگزین درآمدهای نفتی نماید. یکی از پایه های مالیاتی جدید که دولت به دنبال ارسال لایحه آن به مجلس جهت تصویب می باشد، مالیات بر عایدی سرمایه است.

مالیات بر عایدی سرمایه چیست؟
مالیات بر عایدی سرمایه یا CGT (Capital Gains Tax) بدین معناست که دولت بر درآمد حاصل از سرمایه گذاری در تملک دارایی های سرمایه ای مالیات وضع می کند. به عبارت ساده تر مالیات بر عایدی سرمایه نوعی از مالیات محسوب می‌شود که بر سود ناشی از انتقال اموال غیر مولد اعمال می‌شود. درواقع در این نوع مالیات، افراد از سود ناشی از فروش سرمایه و مایملک خود مالیات پرداخت می‌کنند.

یک مثال ساده برای آشنایی با مالیات بر عایدی سرمایه
مثال ساده برای آشنا شدن با مالیات بر عایدی سرمایه این است که فرض کنید شما مسکنی را سال گذشته به قیمت ۱۰۰ میلیون تومان خریداری کرده‌اید و حال قصد فروش آن را دارید. مشتری مسکن شما را به قیمت ۱۲۰ میلیون تومان خریداری می‌کند. در این میان شما ۲۰ میلیون تومان از فروش مسکن خود سود کرده‌اید. حالا باید برای این ۲۰ میلیون تومان که عایدی مسکن است، مالیات پرداخت کنید.

مالیات بر عایدی سرمایه در ۱۸۷ کشور اجرا می شود
در اهمیت مالیات بر عایدی سرمایه همین بس که گفته شود حدود یک قرن از معرفی مالیات بر عایدی سرمایه در جهان می گذرد اما سرعت گسترش این نوع مالیات در ۵۰ سال اخیر خیره کننده بوده است. در سال ۱۹۱۳ ایالات‌ متحده آمریکا برای اولین بار مالیات بر عایدی سرمایه را به اجرا گذاشت. تا سال ۱۹۶۵ این کشور، تنها کشوری بود که قانون مجزا و کاملی برای مالیات بر عایدی سرمایه داشت تا اینکه در این سال، جهش قیمت مسکن در انگلیس باعث شد تا این کشور نیز به صورت رسمی این نوع مالیات را تصویب و اجرا کند. بر اساس آمارهای موجود تا سال ۲۰۰۱ تنها ۱۱۴ کشور از عایدی سرمایه مالیات اخذ می کردند اما این تعداد طبق آمار در پایان سال ۲۰۱۷ به ۱۸۷ کشور افزایش یافته است.

اولین تجربه ایران در مالیات ستانی از عایدی سرمایه به دهه ۶۰ باز می گردد
در ایران نیز مالیات بر عایدی سرمایه در دهه ۶۰ شمسی به اجرا درآمد اما به دلیل پاره ای از مشکلات اجرای این نوع مالیات متوقف شد. در چند سال اخیر به دلیل کاهش درآمدهای نفتی از یک سو و همچنین افزایش سوداگری در بازارهای مختلف از جمله ارز، طلا، سکه، مسکن و خودرو از سوی دیگر، دوباره موضوع مالیات ستانی از عایدی سرمایه مطرح شده است.

وعده های مسئولین دولتی برای ارسال لایحه مالیات بر عایدی سرمایه به مجلس جهت تصویب در یک سال گذشته چند بار تکرار شده است اما در آخرین اظهار نظر در این مورد فرهاد دژپسند وزیر اقتصاد در مورخه ۱۵ بهمن ماه ۱۳۹۸ در دومین نشست خود با نمایندگان رسانه های گروهی گفت که این لایحه در این وزارتخانه تکمیل شده و در حال بررسی در دولت است ولی در هر حال به سال آینده نمی رسد، ضمن این که بسیاری از مفاد لایحه اصلاح مالیات های مستقیم نیازمند فرهنگ سازی و چکش کاری است بنابراین برای اجرای آن دو سال دیگر وقت نیاز است.

نرخ مالیات بر عایدی سرمایه در کشورها مختلف چند است؟
نرخ مالیات بر عایدی سرمایه در کشورهای مختلف متفاوت است اما دانمارک با اخذ ۴۲ درصد مالیات از عواید سرمایه، بالاترین نرخ مالیات بر عایدی سرمایه در دنیا را دارد. این نرخ در آمریکا و انگلستان حدود ۲۸ درصد، در آلمان و استرالیا حدود ۲۵ درصد و در کانادا حدود ۲۲ درصد است.

مزایای مالیات ستانی از عایدی سرمایه چیست؟
کارشناسان مزایای زیادی را برای اخذ مالیات از سرمایه بر شمرده اند اما مهمترین مزایا عبارتند از:

کاهش اختلاف طبقاتی و توزیع عادلانه تر درآمد
کاهش نوسانانت قیمتی در بازارهای مختلف و قابل پیش بینی شدن قیمت
کاهش نرخ تورم
سوق سرمایه های به بخش های اقتصادی و مولد
کاهش فرارهای مالیاتی