تصویر روز ـ بافت‌های تاریخی با قدمت بیش از ۱۰۰ سال در اثر فرونشست ناگهانی که تنها در چند ثانیه رخ می‌دهد، در معرض تهدید قرار می‌گیرند و این پدیده به آن‌ها نزدیک شده است. برای نمونه، چند روز پیش در فاصله ۵۰۰ متری میدان نقش جهان، یک تیر برق ۹ متری در زمین فرو رفته است.
تقریبا به جز گیلانی‌ها، همه مردم ایران با پدیده فرونشست دست و پنجه نرم می‌کنند اما در میان آنها اصفهان وضعیت بحرانی‌تر را تجربه می‌کند. به عنوان مثال در روزهای اخیر از ۳۰۰ مدرسه ای که در پهنه فرونشست قرار دارند، ۴۰ مدرسه دچار ترک‌خوردگی و تخلیه شده‌اند.

علی بیت‌اللهی، مشاوره رئیس سازمان حفاظت محیط زیست در گفتگو با فارس با اشاره به حادثه‌های اخیر فروریزش زمین در اصفهان گفت: بخشی از این حوادث به مسائل فنی خط مترو مرتبط است، به ویژه دو حادثه اخیر در خیابان نشاط و چهارراه هشت بهشت که فروریزش بیش از ۹ متری اتفاق افتاد و تیر برق آسیب دید.
بیت‌اللهی ادامه داد: در برخی موارد، فروریزش‌ها به گسیختگی لوله‌های آب مرتبط شده است، اما بررسی‌های ما نشان می‌دهد عامل اصلی فرونشست ناحیه‌ای ناشی از افت سطح آب زیرزمینی و کاهش رطوبت خاک است. خشک شدن زاینده‌رود و برداشت مداوم آب زیرزمینی، این پدیده را تشدید کرده است.

وی هشدار داد: با توجه به وسعت و نوع خاک شهر اصفهان، این کلان‌شهر بیشترین ریسک فرو نشست زمین را در کشور دارد. گسیختگی لوله‌ها و آسیب به شریان‌های حیاتی شهری نیز از پیامدهای مستقیم این فرونشست است.
بیت اللهی در پاسخ به پرسشی درباره نزدیکی این حوادث به بافت تاریخی، بیت‌اللهی گفت: محل فروریزش خیابان هشت بهشت تنها حدود ۵۰۰ متر از مسجد جامع فاصله دارد. بنابراین احتمال رخداد چنین حوادثی زیر آثار تاریخی نیز وجود دارد. ما تاکنون خوش‌شانس بوده‌ایم که چنین اتفاقاتی در زیر ساختمان‌های مسکونی یا بناهای تاریخی رخ نداده است.
بیت اللهی با اشاره به ترک‌خوردگی برخی آثار تاریخی اصفهان از جمله بخش‌هایی از نقش جهان و مسجد سید، گفت: بر اساس بررسی‌های میدانی و تحقیقات اساتید دانشگاهی اصفهان، نزدیک به ۱۰ تا ۱۵ اثر تاریخی مهم شهر ترک خورده و این وضعیت روی نقشه‌ها نیز ثبت شده است.

وی افزود: بافت تاریخی و فرسوده اصفهان عمدتاً در پهنه فرونشست زمین واقع شده و این پدیده یک رخداد متوقف‌شونده نیست؛ همانند زلزله نیست که یک بار اتفاق بیفتد و پایان یابد، بلکه لحظه‌به‌لحظه در حال توسعه است.بیت‌اللهی هشدار داد: اگر اقدامی عاجل برای کنترل سطح آب زیرزمینی و کاهش فرونشست صورت نگیرد، انتظار می‌رود این حوادث با شدت بیشتری رخ دهد. متأسفانه تاکنون هیچ اقدام مؤثری برای جلوگیری از این روند و تأمین ایمنی شهری انجام نشده است.وی تأکید کرد: اگر چنین فروریزش‌هایی در زیر آثار تاریخی شهر رخ دهد، خسارت جبران‌ناپذیری ایجاد خواهد شد و بازسازی آن‌ها امکان‌پذیر نیست. موضوع بسیار حساس و نیازمند توجه فوری مسئولان است.