تصویر روز ـ در متن اطلاعیه مرکز ارزشیابی و تضمین کیفیت نظام آموزش و پرورش درباره شایعه لو رفتن سوال امتحان نهایی آمده است: با آغاز فرآیند برگزاری آزمون‌های نهایی در سراسر کشور، متأسفانه بار دیگر شاهد افزایش حجم اخبار، گزارش‌ها و مطالب منتشرشده در رسانه‌ها و فضای مجازی با مضمون «لو رفتن سؤال» هستیم؛ رویکردی که بیش از آنکه بر پایه بررسی دقیق و حرفه‌ای فرایندهای آزمون باشد، بر اساس برداشت‌های هیجانی و تحلیل‌های غیرتخصصی صورت می‌گیرد و عملاً در مسیر ایجاد تشویش اذهان عمومی، تضعیف اعتماد عمومی به فرایندهای رسمی آموزش کشور و برهم زدن تمرکز روانی دانش‌آموزان و خانواده‌ها گام برمی‌دارد.

در ادامه این اطلاعیه آمده است: ضروری است رسانه‌ها و فعالان فضای عمومی نسبت به یک تمایز بنیادین دقت لازم را داشته باشند: تفاوت ماهوی میان «لو رفتن سؤال» و «انتشار غیرمجاز سؤال». آنچه در ادبیات حرفه‌ای آزمون‌سازی به‌عنوان «لو رفتن» شناخته می‌شود، به معنای دسترسی داوطلب یا فردی خارج از فرآیند رسمی به محتوای آزمون پیش از زمان آغاز رسمی آزمون است؛ در حالی که «انتشار غیرمجاز» غالباً مربوط به اقدام معدودی از افراد است که پس از آغاز رسمی آزمون و در شرایط محدود و خاص تصویر یا متن سؤال را به خارج از مرکز آزمون منتقل می‌کنند. این موضوع، هرچند تخلف محسوب می‌شود و مورد پیگیری قرار می‌گیرد، اما هیچ‌گونه امکان استفاده یا سوءاستفاده آموزشی توسط داوطلبان حاضر در جلسه ندارد و بنابراین نمی‌تواند خدشه‌ای به امنیت محتوایی آزمون وارد سازد.

این اطلاعیه می‌افزاید: بر اساس بررسی‌های دقیق امنیتی و مستندات فنی، در سال‌های گذشته هیچ‌گونه مصداق مستندی از لو رفتن پیشینی سؤالات آزمون‌های نهایی وجود نداشته است و با توجه به فرایندهای بسیار سخت‌گیرانه موجود، احتمال رخداد چنین موضوعی در آینده نیز عملاً نزدیک به صفر ارزیابی می‌شود. طراحی سؤالات در محل قرنطینه‌ای کاملاً بسته و بدون دسترسی به فضای بیرونی انجام می‌گیرد؛ فایل سؤالات پس از نهایی شدن، رمزگذاری شده و تنها دقایقی پیش از شروع آزمون، رمز مربوطه در اختیار رئیس مرکز آزمون قرار می‌گیرد (در این مدت، هیچ فردی دسترسی به محتوای آزمون ندارند).

با این وصف، آنچه گاه پس از آغاز آزمون در برخی کانال‌ها یا صفحات ناشناس فضای مجازی منتشر می‌شود، تصاویر غیرمجاز از سؤالاتی است که داوطلبان در همان لحظه در حال پاسخ‌گویی به آن هستند؛ لذا هرگونه سواستفاده از آن، از اساس بی‌معنا و غیرممکن است. با این حال، همین اقدام ولو در سطح بسیار محدود به دلیل ضریب‌خوردن رسانه‌ای آن در فضای مجازی، شائبه گستردگی تخلف و بروز فساد سیستمی را در ذهن جامعه ایجاد می‌کند که از حیث روانی و اجتماعی بسیار نگران‌کننده است.

بدیهی است وزارت آموزش‌وپرورش، ضمن برخورد جدی با متخلفان و بهره‌گیری از ظرفیت‌های نظارتی، امنیتی و قضایی بر پیشگیری و کنترل این اقدامات تمرکز دارد. اما انتظار می‌رود اصحاب رسانه و فعالان فضای مجازی نیز با درک درست از ماهیت این دو پدیده از روایت‌سازی ناصواب و القای بحران در نظام سنجش رسمی کشور پرهیز کنند و با آگاهی‌بخشی علمی، در مسیر ارتقاء آرامش روانی داوطلبان و خانواده‌ها نقش سازنده‌تری ایفا کنند.

منبع: ایسنا