تصویر روز ـ برای خیلی از ما پیش آمده است که بعد از خرید کالا، با نگاه به رسید خرید، متوجه می‌شویم که کارتخوان با شغل دیگری است. مثلا وقتی بعد از خرید از یک اغذیه فروشی متوجه شدیم از کارتخوان یک میوه فروشی استفاده می‌کنند.

اما چرا این فرد به جای کارتخوان اغذیه فروشی از کارتخوان میوه فروش استفاده می‌کند؟ سازمان امور مالیاتی برای محاسبه مالیات هرکدام از فعالان اقتصادی از جمله صاحبان مشاغل جدولی با عنوان اینتاکد را تهیه کرده است و درصد سود و مالیات هر گروه شغلی را متناسب با شرایط اقتصادی تعیین کرده است.

فرار مالیاتی ۷۳ میلیون تومانی تنها با یک کارتخوان

بر همین اساس به دلیل اینکه اینتاکد میوه فروشی ۳.۴ درصد و اینتاکد اغذیه فروشی ۱۳.۴ درصد است. افراد برای اینکه مالیات کمتری بپردازند سراغ کارتخوان‌های مشاغل با اینتاکد کمتر می‌روند.

به طور مثال اگر همین اغذیه فروش در سال ۴ میلیارد تومان فروش داشته باشد با کارتخوان اغذیه فروشی باید در سال ۷۹ میلیون تومان مالیات بپردازد ولی با کارتخوان میوه فروش مالیات سالانه او ۵ میلیون و ۴۰۰ هزار تومان می‌شود. یعنی این مودی مالیاتی با نصب کارتخوان شغلی دیگر حدود ۷۳ میلیون تومان از مالیات فرار کرده است!

علی سرحدی، کارشناس اقتصادی در گفتگو با خبرگزاری صدا و سیما، می‌گوید: شفاف نبودن فعالیت‌های اقتصادی این امکان را به فعالانی که قصد فرار مالیاتی دارند را می‌دهد که از معافیت ها، تخفیفات و درصد‌های پایین مالیاتی برای فرار مالیاتی استفاده کند.

او ادامه داد: جامعه مالیاتی و حتی کارشناسان اقتصادی یکی از راهکاری جلوگیری از این فرار‌ها را سامانه مودیان یعنی همان قانون پایانه‌های فروشگاهی می‌دانند. این قانون با اجرای این سامانه جلوی بسیاری از تخلفات را تا حد قابل توجهی می‌تواند بگیرد. سامانه مودیان می‌تواند جلوی قاچاق، کم فروشی و فرار‌های مالیاتی این چنینی را بگیرد.

بحث سامانه مودیان به میان آمد. سامانه‌ای که از سال ۱۴۰۱ راه اندازی شده و صورت حساب‌های الکترونیکی، حساب‌های تجاری و پرونده‌های مالیاتی را در خود جای داده است. سامانه‌ای که با استفاده از داده‌های موجود در سایر نهاد‌ها مسیر تراکنش‌های مالی و همچنین مسیر ورود و خروج کالا را رصد می‌کند، اما این سامانه چگونه می‌تواند جلوی فرار مالیاتی را بگیرد.

کاهش ۲۰ درصدی فرار مالیاتی با استفاده از صندوق‌های مکانیزه فروش

مهدی طغیانی، نائب رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی از تجربه موفق کشور‌ها در این باره می‌گوید: درست است که در کشور‌های دیگر هم فرار مالیات به صفر نرسیده است، اما تحقیقات نشان داده که تنها اجرای همین دستگاه‌های مکانیزه فروش منجر به کاهش ۲۰ درصد فرار‌های مالیاتی در کشور‌های توسعه یافته شده است.

تجربه‌ای که در ایران هم به وقوع پیوست. دولت قبل توانست با استفاده از سامانه مودیان و تراکنش‌ها حدود ۲ میلیون مودی جدید که پیشتر مالیات نمی‌دادند را شناسایی کند.

سبحانیان رئیس سازمان امور مالیاتی کشور در گفت و گوی اختصاصی با خبرگزاری صدا و سیما، درباره استفاده از دیگر کارتخوان‌ها برای فرار مالیاتی گفت: این فعالان از طریق سامانه‌ها و با استفاده از هوش مصنوعی زیر رصد ما هستند و ما آن‌ها را شناسایی کرده ایم. این روش مصداق فرار مالیاتی است.

به مطابق قانون مالیات‌های مستقیم، کم اظهاری در درآمد و استفاده از کارتخوان‌های دیگر مشاغل فرار مالیاتی محسوب شده و این مودیان از بخشودگی بدهی‌های مالیاتی محروم و مشمول جریمه خواهند شد.

منبع: خبرگزاری صداوسیما