تصویر روز ـ براساس محتوای سند تحول و تعالی قوه قضائیه جمهوری اسلامی ایران، مرکز آمار و فناوری اطلاعات دستگاه قضایی با شعار «قوه قضائیه هوشمند در تراز انقلاب اسلامی» مرکز ثقل تحقق اهداف فناورانه دستگاه عدلیه در ایران اسلامی است و کانون خدمات الکترونیک قضایی هم که بعنوان پیشانی قوه قضائیه و پل ارتباطی فناورانه‌محور فی‌مابین دستگاه قضایی و مردم و با شعار «دفاتر خدمات الکترونیک قضایی، از مردم برای مردم»، از سال ۱۳۹۲ تأسیس شده است، بعنوان یکی از ارکان مرکز آمار و فناوری اطلاعات قوه قضائیه در ارتباط با معاونت خدمات الکترونیک قضایی این مرکز است.

در محتوای نسخه‌ی جدید سند تحول و تعالی قوه قضائیه، عبارات «فناوری»، «الکترونیک» و «مرکز آمار و فناوری اطلاعات قوه قضائیه» در زمره‌ی عبارات و لغات پُر تکرار است که این موضوع حاکی از نقش انکارناپذیر «فناوری» و «خدمات الکترونیک قضایی» در تحقق اهداف سند تحول و تعالی دستگاه قضائی جمهوری اسلامی ایران است.

 در فصل سوم سند تحول و تعالی قوه قضائیه با عنوان «نظام مدیریتی اجرای برنامه تحول و تعالی» صفحه ۹۳ «مبحث هشتم – ارتباط با مردم» به‌صورت مستقیم به نقش دفاتر خدمات الکترونیک قضایی اشاره شده است. «فراهم‌سازیِ امکان استعلام و اطلاع از آخرین وضعیت پرونده‌های قضایی برای عموم مردم از طریق مراجعه به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی به‌منظور کاهش مراجعات حضوری به مراجع قضایی» بعنوان یکی از مهمترین اهداف سند تحول و تعالی دستگاه قضایی قید شده است.

 «ایجاد دفتر خدمات الکترونیک قضایی در همکاری و تعامل با همه‌ی زندان‌ها و اجرای ماده ۱۱۳ آیین‌نامه اجرایی سازمان زندان‌ها و اقدامات تامینی و تربیتی کشور»، نیز از دیگر نقش‌های مهم و مؤثر دفاتر خدمات الکترونیک قضایی در سند تحول و تعالی قوه قضائیه با محوریت مردم است که به صورت مستقیم به کانون دفاتر خدمات الکترونیک قضایی مرتبط است و در این بخش، به ارائه توضیحاتی پیرامون آن می‌پردازم.

با عنایت به سیاست‌های جاری دستگاه قضایی و منویات ریاست محترم قوه قضائیه و آیین‌نامه جدید اجرایی دفاتر خدمات الکترونیک قضایی‌، خدمت‌رسانیِ فناورانه با اولویت دقت و سرعت به عموم مردم، از مهمترین راهبردهای کانون دفاتر خدمات الکترونیک قضایی است.

براساس رسالتی که در این بخش از سند تحول و تعالی قوه قضائیه بر عهده‌ی کانون دفاتر خدمات الکترونیک قضایی گذاشته شده است، با راه‌اندازی میز خدمت دفاتر خدمات الکترونیک قضایی و می توان از خدمات سیار در زندان‌ها، خانواده‌های زندانیان می‌توانند با هماهنگی مبادی ذی‌ربط، بدون صرف هزینه جهت ملاقات حضوری و سایر مشکلات از جمله رفت و آمد به محیط زندان و …، با شخص زندانی به صورت الکترونیک دیدار داشته باشند.

همچنین، از دیگر مزایای این بحث، امکان صحبت و طرح مشکل از جانب شخص زندانی با قاضی و یا سایر مسؤولین مربوطه در دستگاه قضائی به صورت الکترونیک است که باعث می‌شود، بالاترین سطح امنیت در این مقوله رعایت شود.

در توضیح خدمات الکترونیک قضایی سیار، این خدمات بصورت پایلوت (آزمایشی) در سطح شهر تهران در سال ۱۴۰۲ با فعالیت ۱۵ دفتر ارائه شد که فراخوانِ اعلام آمادگی دفاتر برای انجام این طرح به مدیران سراسر کشور ابلاغ گردید و روزانه درخواست‌های مردمی جهت استفاده از خدمات سیار از طریق تماس با سامانه ۱۴۷۰ توسط همکاران ما ثبت می‌گردد و بلافاصله در همان روز به دفاتر فعال در خدمات سیار با توجه به نزدیکی به محل درخواست، ارجاع می‌گردد و مدیران این دفاتر نیز در نهایت ظرف ۲۴ ساعت پس از هماهنگی با متقاضی به محل مراجعه می‌نمایند و کار ثبت را انجام می‌دهند؛ همچنین در گذشته، مراجعات به بیمارستان‌ها نیز از مشکلات اغلبِ اشخاص متقاضی برای خدمات قضایی بود که اکنون در این طرح این مشکل در سطح شهر تهران و محدوده دفاتر تحت پوشش مرتفع گردیده است.

در این مدت بیش از ۳۰۰۰ مورد درخواست خدمات الکترونیک قضایی سیار ثبت شده است که شامل تمام موارد از جمله دادخواست‌های بدوی و تجدید نظر، لوایح، شکواییه و …. بوده و ثبت‌نام ثنا و احراز هویت بیشترین موارد درخواستی گزارش شده است.

اولویت‌های طرح خدمات الکترونیک قضایی سیار

طرح خدمات الکترونیک قضایی سیار با اولویت خدمت‌رسانی به جانبازان معزز، خانواده معظم شهداء، مددجویان تحت پوشش کمیته امداد امام خمینی (ره)، سازمان بهزیستی کشور، معلولان و افراد کم‌توان در تهران آغاز شده است و مشمولین با ارائه کارت مرتبط با نهادهای ذی‌ربط می‌توانند از خدمات یادشده به صورت رایگان بهره‌مند شوند.

بر این اساس، در طرح خدمات الکترونیک قضایی سیار، برای جانبازان عزیز و خانواده معظم شهداء، برای سه گروه «الف_ والدین شهدا؛ ب_ فرزندان شهدا و ج_ جانبازان بالای ۲۵ درصد» هزینه خدمات دفتر به صورت رایگان محاسبه می‌شود؛ به عبارت دیگر، براساس مصوبه قوه قضائیه، تعرفه‌ خدمات الکترونیک قضایی سیار برای اعزام به محل، سه برابر تعرفه‌ی غیر سیار است و هزینه‌ی ایاب و ذهاب هم بر مبلغ تعرفه افزوده می‌شود که سه گروه والدین شهدا، فرزندان شهدا و جانبازان بالای ۲۵ درصد، با ارائه کارت ایثارگری می‌توانند از خدمات طرح سیار به صورت کاملا رایگان بهره‌مند شوند.

پیرامون توفیقات روزافزون و بیش از پیش دفاتر خدمات الکترونیک قضایی برای کمک به قوه قضائیه، این نکته قابل ذکر است که با گذشت زمان و عملکرد مثبت و مؤثر این دفاتر در فراگیریِ حداکثریِ خدمات الکترونیک قضایی در امور مختلف دستگاه عدلیه، نسخه‌ی جدید «آیین‌نامه اجرایی دفاتر و کانون خدمات الکترونیک قضایی» در ۲۳ تیر ماه سال ۱۴۰۱ به تأیید حضرت حجت الاسلام والمسلمین محسنی اژه‌ای/ریاست محترم قوه قضائیه رسید و به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی سراسر کشور ابلاغ شد.

شایان ذکر است، خانواده بزرگ کانون دفاتر خدمات الکترونیک قضایی با شعار «دفاتر خدمات الکترونیک قضایی، از مردم برای مردم» در قالب بیش از ۱۲۵۰ دفتر با نیروهای متعهد و متخصص در سراسر کشور، در تحقق «قوه قضائیه هوشمند در تراز انقلاب اسلامی» در همکاری با مرکز آمار و فناوری اطلاعات دستگاه قضایی، همواره مشغولِ خدمت‌رسانی به عموم مردم شریف ایران اسلامی است.

منبع: کانون دفاتر خدمات الکترونیک قضایی