تصویر روز : رئیس مؤسسه علوم تحقیقات شیلات کشور گفت: سالانه ۲۰ میلیون دلار ارز برای واردات ماهی تیلاپیا از کشور خارج می شود و جالب است که محیط زیست حتی اجازه پرورش ماهی تیلاپیا در همان مزارع آزمایشی که مجوز دولت را گرفته بود را هم به ما نداد.

به گزارش  فارس، محمد پورکاظمی صبح امروز در نشست خبری به واکنش‌هایی که اخیراً در مورد تولید ماهی تیلاپیا در کشور اعلام شده پاسخ داد و گفت: علی‌رغم مجوزهایی که در سال‌های گذشته از سوی دولت برای پرورش ماهی تیلاپیا در مؤسسه تحقیقات علوم شیلات و بافق یزد داده شده، اما متأسفانه در عمل هنوز امکان پرورش رسمی این ماهی در کشور فراهم نشده است.

وی با اشاره به مخالفت سازمان محیط زیست مبنی بر پرورش این ماهی در کشور خاطرنشان کرد: ماهی تیلاپیا را نوعی ماهی مهاجم اعلام می‌کنند که پرورش آن در آبهای آزاد سبب از بین رفتن ذخایر بومی می‌دانند، در حالی که این ماهی نوعی ماهی خاصی است در دمای آب زیر ۹ درجه از بین می‌رود و در نتیجه با توجه به اینکه ما دانش فنی پرورش این‌گونه ماهی را در مؤسسه تحقیقات علوم شیلات با ۱۰۰ سال سابقه به دست آورده‌ایم، اعلام کرده‌ایم که امکان تولید این ماهی را در استخرهای بسته بدون آنکه به آبهای آزاد راه داشته باشند، داریم.

رئیس مؤسسه تحقیقات علوم شیلات به این نکته اشاره کرد که حدود ۱۰ کارگاه پرورش ماهی با ظرفیت بین ۲۰ هزار تا ۵۰ هزار تن تولید ماهی تیلاپیا اکنون آماده است، اما متأسفانه به دلیل به نتیجه نرسیدن با سازمان محیط زیست، عملا پرورش رسمی ماهی تیلاپیا در این کارگاه‌ها وجود ندارد، در حالی که سالانه ۱۲ هزار تن ماهی به ارزش ۲۰ میلیون دلار به کشور وارد می‌شود که ما می‌توانیم جلوی خروج ارز را از کشور بگیریم.

پورکاظمی در پاسخ به سؤال خبرنگار فارس که پرسید شنیده می‌شود که نوع کیفیت پایین ماهی تیلاپیا با عنوان زیلی در برخی مزارع در حال پرورش و ورود به بازار است، گفت: قطعاً وقتی امکان پرورش رسمی یک نوع محصولی در کشور وجود ندارد، این اتفاقات می‌افتد و حتی ما آماری از مزارع غیررسمی و زیرزمینی پرورش این گونه ماهی نداریم و آنها هم برای ارائه اطلاعات به ما همکاری نمی‌کنند.

وی در توضیح بیشتر این موضوع افزود: البته امکان پرورش این ماهی در مزارع مجوزدار هم امکان ندارد، به دلیل اینکه بازرسی‌های دوره‌ای از این مزارع انجام  می‌شود که در صورت مشاهده موارد خلاف، پروانه این مزارع باطل می‌شود.

رئیس مؤسسه تحقیقات علوم شیلات این را هم گفت که هم‌اکنون سالانه ۵۱۶ تن ماهی تیلاپیا در دنیا تولید می‌شود که ۱۴۰ کشور جهان آن را مصرف می‌کنند، اما نکته اینجاست که چرا هنوز هم امکان تولید این ماهی را نداریم، چرا که این نوع ماهی با ذائقه ایرانی سازگار است و برای کشوری چون ما که مصرف سرانه ماهی در آن ۱۰ کیلوگرم یعنی نصف سرانه جهانی است، باید تلاش کنیم تا مصرف آبزیان در کشور افزایش یابد.

پورکاظمی همچنین از طرحی برای پهنه‌بندی نقاط مختلف کشور برای ماهی تیلاپیا خبر داد و گفت: در این طرح با کار کارشناسی این پایش را بر مبنای اصول صحیح انجام می‌دهیم که نکات زیست‌محیطی در آن رعایت شده باشد که نقاط شمالی و مرکز کشور از آن جمله است.

وی با انتشار فیلمی از یک مرکز پرورش ماهی در رأس‌الخیمه که در شرایط نامناسب و با تراکم بالا انجام می‌شد، گفت: این ماهی می‌تواند در شرایط سخت و تراکم بالا هم پرورش یابد که ما قاعدتاً در استخرهای با استانداردهای مشخص و غذای مناسب که از کارخانجات تولید غذای ماهی تهیه می‌شود می‌خواهیم پرورش را آغاز کنیم نه آنکه در آب فاضلاب و شرایطی که برخی از آن نام می‌برند و کیفیت به حدی است که یک هیأت ویتنامی که به ایران آمده بودند، پس از بررسی شرایط، اعلام کردند که اگر تیلاپیا با این شرایط تولید کنیم، قیمت صادراتی آن کمتر از کیلویی ۷ دلار نخواهد بود.

خبرنگاری از پورکاظمی پرسید با توجه به پرورش روزافزون ماهی قزل‌آلا و صادرات آن، برخی تولید ماهی تیلاپیا را مانعی برای صادرات ماهی قزل‌آلا می‌دانند که وی در پاسخ گفت: قزل‌آلا یک ماهی بسیار عالی و بازارپسند است و اکنون روسیه متقاضی ماهی قزل‌آلای پرورشی ایران با وزن بالای یک کیلوگرم است و اگر بازار صادرات ما به بالای رقم ۱۵۰ تا ۱۶۰ هزار تن برسد، دیگر نگرانی برای تولید تیلاپیا وجود ندارد.

خبرنگار فارس همچنین در مورد ارزش تغذیه‌ای ماهی تیلاپیا پرسید و اینکه برخی متخصصان اعلام می‌کنند که این نوع ماهی چربی بالایی دارد که پورکاظمی با رد این موضوع گفت: تیلاپیا ماهی پرچربی نیست، بلکه دارای چربی کم و متوسط است و از این حیث نگرانی وجود ندارد.

در بخش دیگری از نشست، حسین عبدالحی معاون آبزی‌پروری سازمان شیلات ایران گفت: سال گذشته ۴۵۹ هزار تن تولید انواع آبزی در کشور داشته‌ایم که ایران در منطقه از این حیث مقام نخست را دارد، چرا که ما دارای اقلیم بسیار متفاوت هستیم که همین امر و جمعیت ۸۰ میلیون نفری برای بسیاری از تجار خارجی ممکن است جالب‌توجه باشد.

وی به گزارش فائو در مورد تنوع انواع آبزیان در دنیا اشاره کرد و گفت: ۵۶۰ گونه آبزی قابل پرورش است که تیلاپیا یکی از این گونه‌ها ست که پرورش اخیر به سرعت در حال توسعه است و هم‌اکنون برخی از گونه‌های بومی کشور در مؤسسه تحقیقات در حال بررسی است تا بتوانیم آن را وارد چرخه تولید و مصرف کنیم که نمونه آن ماهیان خاویاری است.

عبدالحی همچنین به این نکته اشاره کرد که تیلاپیا یک نوع ماهی آکواریومی است که انواع مختلف دارد که ممکن است برای این کار نیز پرورش داده شود، اما سازمان شیلات که مرجع صدور مجوز برای پرورش ماهی است، تا به حال مجوزی را برای پرورش رسمی تیلاپیا صادر نکرده است.

وی تأکید کرد که هیچ پرورش مزرعه ماهی حق ندارد تا قبل از صدور مجوز اقدام به پرورش این نوع ماهی کند و اگر متوجه شویم پروانه‌اش را باطل می‌کنیم.

، پرورش ماهی تیلاپیا از سال ۹۰ مورد بحث قرار گرفت، اما با مخالفت‌های سازمان حفاظت از محیط زیست مواجه شد. کارشناسان این سازمان همواره اعلام می‌کنند که تیلاپیا ماهی همه چیزخوار و در عین حال مهاجم است که ممکن است سلامت محیط زیست را به خطر انداخته و گونه‌های بومی را از بین ببرد و این سؤال مطرح شده که چرا سعی بر توسعه و پرورش گونه‌های بومی کشورمان نمی‌شود؟ در کنار آن، ماهی تیلاپیا به دلیل داشتن تیغ کم، فیله خوب و بوی اندک برای طبخ مورد پسند بازار کشورمان قرار گرفته و مردم میل زیادی به مصرف آن دارند، اما به جای پرورش داخل، سالانه ۲۰ میلیون دلار ارز از کشور برای واردات این ماهی هزینه می‌شود.