تصویر روز ـ اینکه ادارات دولتی به‌دلیل آلودگی هوا و ناترازی انرژی تعطیل می‌شوند و مابقی بخش‌های کشور باید فعال بمانند، روزانه حدود ۷۶۰۰ میلیارد تومان مستقیماً به کشور خسارت وارد می‌شود و علاوه بر این، به‌واسطه اینکه تعطیلی دولت قادر به رفع ناترازی انرژی نیست، صنایع نیز با میلیاردها تومان زیان و عدم‌النفع روبه‌رو خواهند بود.

در پاییز و زمستان امسال به‌دلیل برودت و آلودگی هوا، بارها شاهد تعطیلی دولت به‌جز مراکز امدادی درمانی و خدمات رسان بودیم. جدای از اینکه این تعطیلی منجر به بروز اختلال در زندگی بسیاری از شهروندان می‌شود، از منظر اقتصادی نیز می‌تواند آسیب‌های زیادی به کشور وارد کند؛ مگر اینکه ادارات مشمول تعطیلی، بودونبودشان فرقی به حال کشور نکند.

اختلال در زندگی و اقتصاد با تبعیض در تعطیلی
وقتی ادارات دولتی تعطیل باشند، تردد در شهرها کم می‌شود و از محل کاهش مصرف انرژی در ادارات، می‌توان بخشی از کمبود برق و گاز برای بخش خانگی و نیروگاهی را جبران کرد؛ این اصلی‌ترین دلیلی است که باعث می‌شود دولت در روزهای مختلف به‌دلیل برودت یا آلودگی هوا، بخش‌هایی از دستگاه‌های تحت امر خود نظیر سازمان‌ها، ادارات، مدارس، دانشگاه‌ها و… را تعطیل کند.

در این وضعیت، بخشی از کارمندان دولت صرفاً به‌دلیل غیرضروری بودن فعالیت روزانه، از تعطیلی با حقوق بهره‌مند می‌شوند؛ درحالی‌که سایر اقشار جامعه به دلایل مختلف از محل این تعطیلی، متحمل فشار یا زیان خواهند شد.

به‌عنوان‌مثال، با تعطیلی مدارس و مهدکودک‌ها، بسیاری از خانواده مجبورند فرزند خود را در هوایی که از نظر دولت به‌دلیل سرما یا آلودگی زیانبار تشخیص داده شده، به محل کار ببرند یا برخی از کسبه به‌واسطه قطع دسترسی به بانک، زیان برگشت خوردن یا پاس نشدن چک‌های بانکی را متحمل شوند.

این آسیب برای صنایع که نه از تعطیلی بهره‌مند هستند و نه برای ادامه فعالیت برق و گاز مکفی دریافت می‌کنند به‌مراتب سنگین‌تر است و حساب روزانه آن برای هر صنعت می‌تواند از میلیاردها تومان بگذرد.

زیان یک روز تعطیلی دولت
سهم دولت در تولید ناخالص ملی (بدون درنظر گرفتن شرکت‌ها و صنایع دولتی) حداقل ۱۱ درصد برآورد می‌شود و هر روز که با اطلاعیه تعطیلی ادارات و مراکز دولتی، دستگاه‌های ستادی و کارمندی دولت تعطیل می‌شوند، بالغ ‌بر ۷۵۸۵ میلیارد تومان به تولید ناخالص داخلی خسارت وارد می‌شود.

به‌عبارتی، با تعطیل شدن واحدهای ستادی دولت، این رقم از تولید ناخالص داخلی کشور کاسته خواهد شد؛ البته این زیان فقط مربوط به اثرات تعطیلی ادارات و کارمندان دولت است و خسارتی که در اثر ناترازی انرژی و قطعی برق و گاز به صنایع و بخش‌های اقتصادی وارد می‌شود در آن محاسبه نشده است.

براساس محاسباتی که انجمن فولادسازان انجام داده است، ناترازی انرژی در ۹ ماه امسال بالغ ‌بر ۱۰۰ همت به صنعت فولاد کشور زیان وارد کرده است که میانگین روزانه آن به ۳۷۰ میلیارد تومان می‌رسد. این موضوع می‌تواند به‌صورت جداگانه برای سایر صنایع و بخش‌ها نظیر سیمان، فلزات، غذایی، کشاورزی و… نیز محاسبه شود که رقم آن بسیار بالاتر از خسارتی است که روزانه به صنعت فولاد وارد می‌شود.

هزینه تعطیلی دولت را چه‌کسی می‌دهد؟
در بودجه امسال، ۷۳ درصد از منابع درآمدی بودجه از محل مالیات تأمین شده و مابقی ناشی از فروش نفت و استقراض از بانک مرکزی بوده است که البته این استقراض هم در ادامه باید از محل مالیات یا درآمدهای نفتی تسویه شود؛ با این حساب، حداقل ۷۳ درصد حقوق و مزایایی که کارمندان دولت دریافت می‌کنند از محل مالیاتی است که مردم در قالب مالیات بر درآمد، مالیات ارزش‌افزوده و مالیاتی که در قیمت مصرف‌کننده کالا و خدمات لحاظ شده است، پرداخت کرده‌اند.

با این توضیح یک سؤال مهم مطرح است که چرا با برودت یا آلودگی هوا فقط بخشی از دولت تعطیل می‌شود و مابقی بخش‌ها که از قضا هزینه‌های این بخش تعطیل شده را نیز پرداخت می‌کنند، نه‌تنها نمی‌توانند تعطیل باشند بلکه باید خسارت این تعطیلی را نیز بپردازند؟

منبع: همشهری آنلاین