تصویر روز: سال ۱۲۸۹را میتوان زمان شروع فعالیتهای بیمه ای در کشور ایران دانست. در ابتدا، تنها دو مؤسسه ی روسی با نام‌های «نادژدا» و «قفقاز مرکوری» آغازگر خدمات بیمه ای بودند، اما به‌تدریج سیزده شرکت خارجی دیگر، ازجمله آلیانز و یورکشایر از کشور انگلیستان نیز به جمع فعالان بیمه¬ای در کشور پیوستند .
یک دهه فعالیت شرکت¬های بیمه¬گر خارجی، فکر ایجاد یک شرکت بیمه¬ی ایرانی را تقویت کرد و ایده¬ی شکل¬گیری آن، در سال¬۱۳۱۰ توسط دکتر شهریار عابدی مقدم که پیش‌ازاین در شرکت بیمه¬ی روسی «نادژدا» فعالیت داشت، به وزیر کار و وزیر مالیه¬ی وقت ارائه شد. طرح این پیشنهاد به تأسیس نخستین بیمه¬گر ایرانی، با نام «شرکت سهامی بیمه ایران» در ۱۵ آبان سال ۱۳۱۴انجامید که سرمایه¬ای بالغ‌بر دو میلیون تومان داشت.
تنها دو سال پس از تأسیس اولین بیمه¬گر ایرانی، یعنی در سال ۱۳۱۶ ، نخستین قانون بیمه در ایران نیز به تصویب مجلس شورای ملی رسید. با پایان جنگ دوم جهانی و بر اساس یک مصوبه قانونی، شرکت‌های بیمه خارجی برای ادامه فعالیت می‌بایست ودیعه¬ی نقدی خود را تا پانصد هزار دلار افزایش می‌دادند. بنابراین به‌استثنای چند شرکت معدود، شرکت‌های بیمه خارجی، شعب و نمایندگی‌های خود را در ایران تعطیل کردند. بدین ترتیب از سال ۱۳۲۹¬، به‌تدریج زمینه برای تأسیس شرکت‌های بیمه خصوصی ایرانی فراهم شد. از سوى دیگر، با افزایش تعداد شرکت‌هاى بیمه و به‌منظور حفظ حقوق بیمه‌گذاران و بیمه‌شدگان، تدوین اصول و ضوابط فعالیت‌هاى بیمه‌اى موردتوجه قرار گرفت و در سال ۱۳۵۰ «بیمه‌ی مرکزى ایران» تأسیس شد.
بی¬تردید رشد صنعت بیمه در هر جامعه¬ای، ازجمله شاخص¬های پویایی اقتصادی آن کشور است. به گزاش تصویر روز، طی روند توسعه¬ی اقتصاد ایران که با پیروزی انقلاب شکل دیگری به خود گرفت، صنعت بیمه نیز چون برخی از حوزه¬ها با مشکلاتی مواجه و مواردی از آن، مورد غفلت قرار گرفت. لیکن نگاهی به فعالیتهای بیمه¬ای نشان از رشد چشمگیر صنعت بیمه در ایران دارد.
تا قبل از سال ۱۳۵۷، یک بیمه¬گر دولتی، دوازده بیمه¬گر خصوصی و دو بیمه¬گر خارجی در ایران فعالیت می‌کردند. پس از انقلاب اسلامی و در ۴ تیرماه سال ۱۳۵۸، بنا به مصوبه شورای انقلاب، پروانه¬ی فعالیت دو شرکت خارجی لغو و دوازده شرکت خصوصی داخلی نیز ملی اعلام و در اختیار دولت قرار گرفتند. در این هنگام، برخی شرکت‌های بیمه با یکدیگر تلفیق شدند که مهم‌ترین دلیل آن را می¬باید شرایط انقلاب و عدم سوددهی این شرکت‌ها دانست. روند انحلال و ادغام شرکت¬های بیمه ادامه می¬یابد تا آن‌که در ۱۳ آذرماه ۶۷ با تصویب قانونی مقرر گردید، شرکت‌های بیمه البرز، ایران، آسیا و دانا به‌صورت سهامی اداره و به‌صورت دولتی به فعالیت بپردازند. البته طی تبصره‌ای در همین قانون ، ۱۱ شرکت بیمه¬ای دیگر که زیان¬ده و یا کم سودده بودند نیز با شرکت بیمه دانا ادغام شدند .
با پایان جنگ تحمیلی عراق علیه ایران و آغاز دوران سازندگی کشور، لزوم شکل گیری بیمه گران خصوصی مطرح شد و پس از یک دهه فعالیت در این خصوص، به‌تدریج و تا سال ۱۳۸۱ ، بیمه¬ی کشور از انحصار بخش دولتی خارج شد. در این راستا، ابتدا مجوز بیمه¬ی خصوصی در مناطق آزاد صادر شد و نخستین شرکتی که در این حوزه به فعالیت پرداخت، بیمه¬ی «حافظ» بود. همچنین از سال ۱۳۸۲ به بعد و بر اساس اصل ۴۴ قانون اساسی، شرکت‌های خصوصی بیمه اجازه¬ی فعالیت یافتند که این امر، بدل به نقطه¬ی عطفی در رشد و ارتقاء صنعت بیمه در ایران شد. در این هنگام بیمه¬گران خصوصی همانند کارآفرین، رازی، دی ، معلم، پاسارگاد و پارسیان ایجاد و موفق به اخذ مجوز شدند.
با مشاهده¬ی روند بیمه¬گری در ایران می توان دریافت که در نیم‌قرن گذشته، صنعت بیمه¬ی ایران همواره با کمبودهایی از جمله نیروی انسانی متخصص مواجه بوده و در بسیاری موارد دیگر نیز با استانداردهای جهانی فاصله داشته است. لیکن پس از پیروزی انقلاب و به‌ویژه خاتمه¬ی جنگ تحمیلی، روند حرفه¬ای¬گری در صنعت بیمه، رشدی روز¬افزون می¬یابد. به‌طوری‌که هم‌اکنون۳۰ شرکت بیمه¬ای در ایران فعالیت دارند که این موضوع، حاکی از دو برابر شدن تعداد بیمه¬گران خصوصی در ایران نسبت به چهل سال قبل است. افزایش شرکت¬های بیمه¬ای طی این مدت، علاوه بر رشد صنعت بیمه و افزایش ضریب نفوذ آن میان مردم، نشان‌دهنده‌ی توسعه¬ی اقتصادی کشور در سطحی کلان¬تر نیز هست.
مطالعه¬ی ضریب نفوذ صنعت بیمه در سال‌های قبل و بعد از انقلاب اسلامی نشان می¬دهد، این میزان کمتر از ۰٫۱ درصد بوده و این در حالی است طبق آمار بیمه مرکزی، این رقم در سال ۲۰۰۰ به حدود ۰٫۷ درصد و در سال ۲۰۱۷ به ۲٫۳ درصد رسیده است. پیش از انقلاب، مردم نسبت به مزایای انواع بیمه‌نامه‌ها آگاهی کمی داشته و به همان میزان، رغبتی به خرید آن¬ها نداشتند. لیکن در حال حاضر و با توجه به فرهنگ‌سازی انجام شده، مردم به بهره‌مندی از انواع بیمه¬ها تمایل داشته و نسبت به خرید آن¬ها اقدام می‌کنند.
اما باوجود رشد و شکوفایی بیمه در ایران، این صنعت می¬تواند افق¬های گسترده¬تری را پیش روی خویش متصور شود. در این خصوص می¬توان به ضریب بیمه¬ی عمر اشاره نمود که یکی از شاخص¬های توسعه در هر کشوری است. هم اکنون ضریب رشد بیمه¬ی عمر در ایران حدود ۵ درصد است. این در حالی است که در برخی از کشورهای توسعه یافته¬ی آسیایی مانند ژاپن، این رقم به ۳۰۰ تا ۵۰۰ درصد می¬رسد و هر شهروند ژاپنی دارای ۳ تا ۵ بیمه¬ی عمر است. صنعت بیمه در ایران نیز این بضاعت را دارد تا با اتخاذ سیاست¬های موءثر در این زمینه، به چنین جایگاهی ارتقاء یابد.
بیمه، فعالیتی اقتصادى، علمى و عملی در راستای جبران خسارات وارد آمده است که درون مؤسسات بیمه¬ای سازماندهى میشود. بیمه گران، ایجاد‌کننده ی امنیت اقتصادى براى سرمایه‌گذاران و کمک کننده ی توسعه ی اقتصادى کشورها هستند. با وجود شرکت های بیمه ای، دغدغه ی سرمایه‌گذاران به حداقل رسیده و ایشان با اطمینان خاطر، ریسک فعالیت¬های خود را به شرکت¬های بیمه واگذار می¬کنند. به نظر می¬رسد صنعت بیمه ی ایران با وجود همه ی پیشرفت‌های کمی و کیفی، همچنان نیازمند گسترش دانش بیمه¬ای و افزایش سطح فرهنگ¬سازی است.
فرید میرموسوی
مدیر روابط عمومی شرکت بیمه دی
دیدگاهتان را بنویسید