تصویر روز ـ وی گفت: ناراحتی و عصبانیت، نداشتن انگیزه در انجام کارها، دوری کردن از دوستان و آشنایان، عدم عملکرد مناسب در مدرسه، بی‌خوابی، پرخوری یا کم‌اشتهایی از جمله این علائم است که نوجوان ممکن است برای رهایی از افکار آزاردهنده دست به بعضی از کارها از جمله مصرف سیگار، مشروبات الکی یا مصرف مواد مخدر بزند که لازم است خانواده‌ها به این علائم توجه داشته باشند.

عاطفه اقتباس، مشاور خانواده در گفت‌وگو با ایسنا، درباره نشانه‌های افسردگی در نوجوانان، اظهار کرد: افسردگی حالت خلقی است که نشانه‌هایی مانند بی‌حوصلگی، بی‌میلی و عدم لذت از فعالیت‌های زندگی را به دنبال دارد و می‌تواند بر افکار، رفتار، احساسات و تندرستی نوجوانان تاثیر بگذارد. تفاوت افسردگی بزرگسالان با نوجوانان در این است که، افسردگی بزرگسالی بیشتر با حالت غم و گوشه‌گیری شروع می‌شود اما در نوجوانی با احساس خشم و تحریک‌پذیری خود را نشان می‌دهد.

علائم ابتلا به افسردگی در نوجوانان

وی افزود: عوامل افسردگی را می‌توانیم به چند بخش تقسیم کنیم، بخش اول ژنتیک که می‌تواند سابقه بیماری خانوادگی در این زمینه باشد. بخش دوم هورمون‌ها از جمله کم‌کاری تیروئید که می‌تواند در بهم‌ریختگی هورمون‌ها اثرگذار باشد و باعث افسردگی در نوجوانان شود. بخش سوم نیز محیط و خانواده است.

این مشاور خانواده با بیان اینکه سخت گیری والدین می‌تواند عزت نفس نوجوان را با مشکلات بسیاری مواجه کند، عنوان کرد: اختلافات و درگیری‌ها یا طلاق در خانواده، عدم حمایت عاطفی از نوجوان، عدم درک شدن در این سن، آسیب‌های وارده در کودکی شامل سواستفاده‌ها، آزار جسمی، بی‌مهری والدین، احساس حقارت و گناه و اضطراب و ترس به همراه انواع طرحواره‌های شکل گرفته در کودکی می‌تواند مشکلات خطرآفرین برای نوجوانان ایجاد کند.

اقتباس درباره علائم هشدار و زنگ خطر ابتلا به افسردگی نوجوانان افزود: ناراحتی و عصبانیت، نداشتن انگیزه در انجام کارها، دوری کردن از دوستان و آشنایان، بی‌حوصلگی و بی‌قراری، عدم عملکرد مناسب در مدرسه، عدم تمرکز، کمبود انرژی و خستگی و همچنین علائم جسمی مانند سردرد، بی‌خوابی یا تغییر عادت خواب، پرخوری یا کم‌اشتهایی که دچار اضافه وزن یا لاغری می‌شود و نوجوان ممکن است برای رهایی از افکار آزاردهنده دست به بعضی از کارها از جمله مصرف سیگار، مشروبات الکی یا مصرف مواد مخدر بزند.

راهکارهای پیشگیری از ابتلا به افسردگی

وی با ارائه راهکارهای پیشگیری از ابتلا به افسردگی، تصریح کرد: پیشگیری‌ها باید توسط والدین و از دوران کودکی انجام شود. اول اینکه خود پدر و مادر با هم رابطه خوبی داشته باشند، اختلاف، بحث و یا حل مشکل به دور از حضور کودک و نوجوان انجام شود. همچنین رابطه خوب و دوستانه با فرزند داشته باشند که باعث می‌شود کودک یا نوجوان احساس امنیت و آرامش بیشتری در محیط خانواده داشته باشد و صمیمیت و درک شدن را تجربه خواهد کرد. اگر نوجوان قضاوت نشود، به عزت نفس و اعتماد به نفس نوجوان با انواع جملات و کلمات تحقیرانه یا مقایسه شدن حمله نشود، خیلی از عواملی که به آن‌ها اشاره شد قطعا ایجاد نخواهد شد. باید بداینم سالم نگه داشتن رابطه والدین باهم و با فرزندان موجبات رشد طبیعی جسمی، اخلاقی، روانی، اجتماعی و عاطفی نوجوان را فراهم می‌کند.

همچنین این مشاور ادامه داد: نوجوان نیاز دارد با همسالان خود در ارتباط باشد، خصوصا با افرادی که شاد و امن هستند. تغذیه مناسب و طبیعی شامل میوه و سبزیجات، پروتئین ها و همچنین داشتن خواب خوب و کافی می‌تواند در سرزندگی آنان کمک کننده باشد. والدین سعی کنند هنگام عصبانیت هیجانات خودشان را کنترل کنند. اطلاعات مرتبط با جنسیت بهتر است از طریق مادر یا پدر منتقل شود تا از طریق دوستان یا همسالان باشد، زیرا ممکن است باعث بهم‌ریختگی افکار شود. از کلاس‌های آموزشی متفاوت، ورزش، مطالعه کتاب، موسیقی و… کمک گرفته شود. از لباس‌های شاد با رنگ‌های گرم و روشن و همچنین راحت استفاده کند.