تصویر روز ـ وزارت امور خارجه روسیه که این کشور ریاست دوره ای شورای امنیت سازمان ملل را برعهده دارد، روز جمعه بیانیه‌ای صادر و تاکید کرد که با انقضای مهلت ده‌ساله قطعنامه 2231 شورای امنیت سازمان ملل در 18 اکتبر (27 مهر)، تمام مفاد این قطعنامه، از جمله محدودیت‌ها و رویه‌های مرتبط با برنامه هسته‌ای ایران، به طور کامل پایان می‌یابد.

بر اساس این بیانیه، شورای امنیت موظف است بررسی مسائل مربوط به برنامه هسته‌ای ایران را پایان دهد و بند «عدم اشاعه» را از فهرست موضوعات در دستورکار شورای امنیت سازمان ملل متحد خارج شود.

این تغییرات که از پیش در توافق جامع اقدام مشترک (برجام) پیش‌بینی و در قطعنامه تأییدکننده آن گنجانده شده بود در فرمان رئیس‌جمهور روسیه در مارس 2016 نیز منعکس شده است.

این بیانیه می‌افزاید که تمام مفاد این فرمان تا دقیقاً انقضای مهلت معتبر باقی می‌ماند و همکاری‌های آتی روسیه و ایران در زمینه‌های مختلف، بر پایه قوانین ملی روسیه و تعهدات بین‌المللی پیش خواهد رفت. در این راستا، معاهده جامع مشارکت استراتژیک میان روسیه و جمهوری اسلامی ایران – که در ژانویه 2025 در مسکو امضا و در 2 اکتبر (10 مهر) لازم‌الاجرا شد – پایه محکمی برای این روابط فراهم می‌کند.

وزارت خارجه روسیه «تلاش‌های تهاجمی» سه کشور اروپایی (بریتانیا، فرانسه و آلمان) برای احیای تحریم‌های شورای امنیت علیه ایران را «ناموفق» خواند.

مسکو این اقدامات را «غیرقانونی» و «نقض آشکار» قطعنامه دانست و تأکید کرد که ادعاهای اروپا مبنی بر موفقیت مکانیسم «اسنپ‌بک» (ماشه) به دلیل نقض‌های اساسی توسط این کشورها و عدم رعایت رویه‌های لازم، فاقد اعتبار است.

در این بیانیه آمده است: «طرف‌هایی که خود به طور سیستماتیک توافق را نقض می‌کنند، نمی‌توانند از مکانیسم‌های آن بهره ببرند.»

وزارت خارجه روسیه گفته این اقدامات اروپا، که با حمایت آمریکا (که از برجام خارج شده) و دبیرخانه سازمان ملل همراهی شد، هیچ تعهدی حقوقی برای اعضای جامعه بین‌المللی ایجاد نمی‌کند. روسیه همچنین یادآوری کرد که اهداف تحریم‌های پیشین علیه ایران از جمله رفع نگرانی‌های آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در دسامبر 2015 محقق شده و بدون آن، اجرای کامل برجام ممکن نبود.

مسکو از دبیرکل سازمان ملل خواسته است فوراً اطلاعات «نادرست» منتشرشده در وب‌سایت سازمان ملل درباره «احیای» تحریم‌های منسوخ را حذف کند، زیرا این قطعنامه‌ها دیگر نه هدف مشخصی دارند، نه مهلت و نه مکانیسم لغو. بیانیه هشدار می‌دهد که عدم اصلاح این اشتباه توسط دبیرخانه، نقض عمدی ماده 100 منشور سازمان ملل توسط دبیرکل و کارکنانش تلقی خواهد شد.

این وزارتخانه تصریح می‌کند با پایان اعتبار قطعنامه 2231 برجام که روزگاری به‌حق یکی از دستاوردهای بزرگ دیپلماسی بین‌المللی به‌شمار می‌رفت، رسماً به تاریخ می‌پیوندد. در سال‌های نخست پس از تصویب، این توافق به‌سرعت اثربخشی و کارآمدی خود را نشان داد و این امکان را داد تا آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تمامی پرسش‌های باقی‌مانده خود درباره ایران را به‌طور کامل رفع نماید.

بیانیه روسیه در ادامه از آمریکا و اروپا به تندی انتقاد کرده و از آنها به عنوان «کشورهایی که اکنون با تمام توان درصدد توجیه اقدامات خود و مشروع جلوه دادن رفتار دل‌بخواهانه خود هستند و بی‌شرمانه از اعتبار و اختیارات شورای امنیت سازمان ملل متحد سوءاستفاده می‌کنند» یاد کرده است.

مسکو تأکید کرد که هدف برجام، لغو جامع تمامی تحریم‌های شورای امنیت سازمان ملل متحد و همچنین تحریم‌های چندجانبه و ملی مرتبط با برنامه هسته‌ای ایران بوده که «اکنون در چارچوب سازمان ملل متحد این مسیر به پایان رسیده است.»

وزارت خارجه روسیه گفته محدودیت‌هایی که خارج از سازوکار شورای امنیت سازمان ملل متحد اعمال شده‌اند، غیرقانونی هستند.

در این بیانیه همچنین آمده است: «تاریخ 18 اکتبر 2025 به‌عنوان روز رسمی پایان اعتبار قطعنامه 2231 تعیین شده است و هیچ تصمیمی برای لغو آن اتخاذ نشده است. ابتکار مشترک روسیه و چین برای تمدید فنی برجام به مدت شش ماه، با تکبر از سوی کشورهای غربی رد شد. اقداماتی که بار دیگر ناتوانی این کشورها در انجام توافق‌های چندجانبه و تکیه آنان بر روش‌های غیرقانونی و زورگویی را آشکار ساخت. از این پس، نظارت بر فعالیت‌های هسته‌ای در جمهوری اسلامی ایران صرفا بر پایه معاهده NPT و توافق جامع پادمان میان ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی انجام خواهد شد.»

در پایان، روسیه بر تعهد راسخ خود به راه‌حل سیاسی-دیپلماتیک برای مسئله هسته‌ای ایران تأکید کرد و از همه طرف‌ها خواست تا تلاش‌های خود را برای یافتن راه‌حل‌های لازم متمرکز کنند تا از تشدید غیرقابل کنترل تنش‌ها – که می‌تواند عواقب سنگینی برای امنیت منطقه‌ای و جهانی داشته باشد – جلوگیری شود. مسکو آمادگی کامل خود را برای تسهیل این فرآیند اعلام کرد.

منبع: تسنیم