تصویر روز ـ درحالی‌که یکی از پرسش‌های رایج حقوقی در میان خانواده‌ها به سرنوشت مهریه زن پس از فوت شوهر مربوط می‌شود، حقوق‌دانان تأکید می‌کنند که مهریه زن به‌عنوان «دِین ممتاز» در قانون شناخته شده و حتی پس از مرگ شوهر نیز از بین نمی‌رود و باید پیش از هرگونه تقسیم ارث میان وراث، به طور کامل پرداخت شود.

جایگاه مهریه در قانون
بر اساس مواد ۸۶۸ و ۸۶۹ قانون مدنی، با فوت شخص، اموال او تحت عنوان «ترکه» به بازماندگان منتقل می‌شود؛ اما این انتقال پس از پرداخت دیون متوفی از جمله مهریه امکان‌پذیر است. در واقع، ابتدا هزینه‌های کفن‌ودفن، سپس بدهی‌ها و در رأس آن مهریه همسر پرداخت می‌شود و پس از آن، باقیمانده دارایی میان وراث تقسیم خواهد شد.

وضعیت زن در صورت نبود فرزند
اگر متوفی فرزندی نداشته باشد، همسر علاوه بر دریافت مهریه، مطابق قانون از یک چهارم اموال منقول (وجوه نقد، خودرو، طلا، لوازم منزل و …) و یک چهارم اموال غیرمنقول (مانند زمین و ساختمان) ارث می‌برد. این سهم‌الارث کاملاً جدا از مهریه است و جمع هر دو حق، برای زن محفوظ خواهد بود.

روند مطالبه مهریه
زوجه برای وصول مهریه پس از فوت همسر، می‌تواند به دادگاه خانواده یا دادگاه صلح مراجعه کند. ارائه عقدنامه رسمی، سند معتبر برای اثبات طلب است. دادگاه پس از احراز فوت شوهر و بررسی ترکه، دستور پرداخت مهریه را صادر خواهد کرد.
در صورتی که دارایی نقدی کافی وجود نداشته باشد، اموال غیرنقدی متوفی فروخته می‌شود تا معادل مهریه به زن پرداخت گردد. اگر هم ترکه کمتر از مقدار مهریه باشد، زن صرفاً به اندازه دارایی موجود طلبکار است و بیش از آن حقی ندارد.
آگاهی زنان از جایگاه قانونی مهریه می‌تواند مانع تضییع حقوق آنان شود. بسیاری از اختلافات خانوادگی و دعاوی حقوقی ناشی از ناآگاهی وراث و بازماندگان نسبت به تقدم «دیون متوفی» بر «سهم‌الارث» است.
در نتیجه، قانون‌گذار به صراحت اعلام کرده است که مهریه در ردیف بدهی‌های قطعی شوهر قرار دارد و حتی پس از فوت وی نیز همسر می‌تواند بدون مانع قانونی، این حق مالی را از ترکه مطالبه کند.

منبع: فارس