تصویر روز ـ به نقل از مهر، بازار دارویی کشور در این روزها که مکانیسم ماشه فعال شده است، بیشتر نگران مشکلات داخلی است و به نوعی؛ آن مقداری که چالش های زنجیره تامین دارو در داخل کشور به تامین و دسترسی بیماران به دارو آسیب می زند؛ تحریم های بین المللی نمی زند.

کارخانجات ساخت دارو، شرکت های پخش دارو و در نهایت، داروخانه ها در حول محور زنجیره تامین دارو قرار دارند و هر کدام از این حلقه ها که دچار اختلال شود، تامین داروهای مورد نیاز مردم و بیماران با مشکل و کمبود مواجه می شود.

ردپای شرکت های پخش

در این بین، ردپای شرکت های پخش دارو در شدت گرفتن تحریم داخلی نمایان است؛ به طوری که برخی از شرکت های پخش، از فروش دارو به داروخانه ها خودداری می کنند؛ چون داروخانه ها نتوانسته اند طلب شرکت ها را سر موقع بدهند. اما، این واقعیت را نمی توان نادیده گرفت که مسبب بروز چنین مشکلی؛ از بدعهدی بیمه ها نشات می گیرد که مطالبات داروخانه ها را سر وقت پرداخت نمی کنند و لاجرم، این موسسات را در تنگنای مالی قرار می دهند.

امین افشار رئیس هیئت مدیره کانون هموفیلی ایران، با عنوان این مطلب که بیماران هموفیلی برای دسترسی به دارو، علاوه بر تحریم خارجی شامل تحریم داخلی نیز شده اند؛ نسبت به عدم پرداخت مطالبات داروخانه ها از طرف سازمان های بیمه گر انتقاد کرد و گفت: این فرایند معیوب، سلامت و جان بیماران را به مخاطره می افکند.

وی افزود: دارو در کشور موجود است و شرکت های پخش «ناجوانمردانه» از تحویل دارو به داروخانه ها و مراکز بیمارستانی به علت داشتن طلب، خودداری می کنند.

گروگانگیری مطالبات داروخانه ها

سازمان تامین اجتماعی به عنوان بزرگ ترین شریک تجاری داروخانه های بخش خصوصی به حساب می آید، چون روزانه هزاران نسخه دارویی با بیمه تامین اجتماعی در پیشخوان داروخانه ها جا خوش می کند. این در حالی است که همین سازمان، پرداخت مطالبات داروخانه ها را منوط به دریافت طلب خودش از دولت موکول می کند و می خواهد به نوعی، گروگانگیری کند. در حالی که هیچ ارتباطی بین این دو موضوع وجود ندارد.

حدود ۱۷ هزار داروخانه سرپایی در بخش خصوصی کشور، همواره با سازمان تامین اجتماعی برای گرفتن مطالبات خود در زمان مقرر، دچار چالش بوده اند. این وضعیت، نقدینگی داروخانه ها به خصوص داروخانه های کوچک را به شدت مختل ساخته است. انجمن داروسازان ایران، به عنوان نماینده صنف داروخانه های بخش خصوصی، همواره تلاش کرده با تعامل و مذاکره با بیمه تامین اجتماعی، مشکلات را حل کند؛ اما در برخی مقاطع، حتی این روش هم کاربرد نداشته و داروخانه ها را مجبور ساخته از «مکانیسم ماشه» وطنی استفاده کنند.

شهرام کلانتری خاندانی رئیس انجمن داروسازان ایران، در نامه ای به مصطفی سالاری مدیرعامل سازمان تامین اجتماعی؛ عنوان داشت که داروخانه‌ها بیش از این امکان ارائه خدمت ندارند و در صورت عدم اقدام موثر، ناچارند بیمه شدگان تامین اجتماعی را به مراکز ملکی آن سازمان ارجاع دهند.

در همین حال، رئیس انجمن داروسازان ایران، از رئیس جمهوری نیز درخواست کرده بود که مشکل مطالبات داروخانه ها از بیمه تامین اجتماعی را پیگیری کند.

در نامه کلانتری به پزشکیان، عنوان شده است که سازمان تأمین اجتماعی مشابه سال ۱۴۰۳، مطالبات داروخانه‌ها را به گروگان گرفته تا بتواند طلب خود را از دولت نقد کند.

بدهی بیمارستان ها به صنعت داروسازی

مرتضی خیرآبادی نایب رئیس سندیکای صاحبان صنایع داروهای انسانی ایران، با عنوان این مطلب که «دارو» تنها کالایی است که نسیه فروخته می‌شود و از سرانجام آن خبر نداریم، گفت: بیمارستان‌های دولتی ۴۲ همت به صنعت بدهکارند.

وی با عنوان این مطلب که مشکل بخش خصوصی با دولت است، افزود: بانک‌ها گریه ما را در آورده اند.

ضرورت تفکیک بودجه دارو و تجهیزات پزشکی

مهدی پیرصالحی رئیس سازمان غذا و دارو، با عنوان این مطلب که بودجه تجهیزات و دارو باید تفکیک شود، گفت: اگر پول به شرکت‌ها نرسد این زنجیره قطع می‌شود.

وی افزود: باید به سمت تغییر ساختار در دانشگاه‌ها برویم که بتوانیم پول دارو و تجهیزات به سمت غذا و دارو بیاید اما احتمالاً دانشگاه‌ها مقاومت می‌کنند چون آن بودجه را جای دیگر هزینه می‌کنند.

پیرصالحی ادامه داد: باید مشکلات یکدیگر را درک کنیم و کمک کنیم تا بیمار کمترین دغدغه را داشته باشد.

در همین حال، محمد عبده زاده رئیس سندیکای صاحبان صنایع داروهای انسانی ایران، تامین نقدینگی را یکی از تعهدات دولت نسبت به صنعت داروسازی دانست که از طریق بیمه‌ها حاصل می‌شود. باید کاری کنیم که تنها دغدغه صنعت، تولید دارو باشد.

ضرورت تدوین نقشه راه برای پوشش بیمه‌ای داروها

سلمان اسحاقی سخنگوی کمیسیون بهداشت و درمان مجلس، بر ضرورت حمایت واقعی از تولید داخلی و اصلاح نظام بیمه‌ای برای سلامت مردم تاکید کرد و گفت: برخی داروها نیازمند افزایش قیمت هستند اما این افزایش باید از طریق بیمه‌ها پوشش داده شود و از جیب بیمار پرداخت نشود، هدف حفظ صنعت دارو و جلوگیری از ورشکستگی آن است.

وی افزود: تدوین نقشه راه برای پوشش بیمه‌ای داروها ضروری است تا مشخص شود چه داروهایی تحت پوشش هستند و از قاچاق دارو جلوگیری شود. حتی با افزایش قیمت و محدودیت عرضه، برخی داروها قاچاق می‌شوند و برنامه‌ریزی دقیق بیمه‌ها و سازمان غذا و دارو می‌تواند این مشکل را کاهش دهد.

چک های برگشتی داروخانه ها

یکی از مشکلات داروخانه ها در خرید نقدی دارو از شرکت های پخش، نبود نقدینگی است و همین مهم باعث می شود که داروخانه ها، خرید خود را به صورت چکی انجام دهند و متاسفانه؛ تاخیر بیمه ها در پرداخت مطالبات آنها، باعث می شود چک هایی که به شرکت های پخش داده اند، برگشت بخورد. به طوری که در نیمه اول سال جاری، داروخانه ها ۵ همت چک برگشت داشته اند.

شهرام کلانتری خاندانی رئیس انجمن داروسازان ایران، گفت: چک‌های برگشتی داروخانه‌ها، خدمت این مؤسسات را تحت الشعاع قرار می‌دهد. لذا، اعتبارات حوزه دارو باید نشان دار شده و به مراکز داده شود؛ چرا سازمان تأمین اجتماعی باید پول دارو را جای دیگری هزینه کند.

وی افزود: متاسفانه قانون تنظیم مقررات مالی دولت که می‌گوید بیمه‌ها باید حداکثر ظرف ۱۵ روز بعد از دریافت اسناد، ۶۰ درصد مطالبات داروخانه‌ها را بدهند، رعایت نمی‌شود.

تحریم داخلی خطرناک تر از مکانیسم ماشه

با توجه به اینکه صنعت داروسازی کشور توانسته بخش عمده ای از نیازهای دارویی مردم و بیماران را تامین کند، به نظر نمی رسد که مکانیسم ماشه خیلی بتواند به زنجیره تامین دارو در کشور آسیب برساند و برعکس، مشکلات و چالش هایی که در بازار دارویی کشور وجود دارد، خطرسازتر از ماشه تحریم های بین المللی عمل می کند.