تصویر روز: برخی گزاره ها قدمتی فراتاریخی در رابطه با حیات بشری دارند. زمانی که از اخلاقیات و ارتباطات حرف می زنیم از چنین پیشینه ای سخن می گوییم. شاید انسان ها در برخی دوران با گسست ناشی از کاستی هایی مفهومی در این عرصه مواجه بودند اما هیچ دورانی از زندگی بشری عاری و تهی از ارتباطات و اخلاقیات و مواجه این دو با هم نبوده است.
با پیش رَوی تاریخی و تحول در ﻋﻮاﻣﻞ اقتصادی، اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ، ﺳﻴﺎﺳﻲ و ابعاد فناوری، توسعه مفاهیم اﺧﻼق ارﺗﺒﺎﻃﺎت گریزناپذیر و محل بحث و چالش جدی صاحب نظران و محققان حوزه های بینا رشته ای شد. تلاش در این عرصه به شکل گیری نظام های هنجاری ارتباطات ذیل نحله های فکری، مکتب ها و پارادایم های متفاوتی شده است که هر کدام نوید عینیت، توزان و ارزش های عمیقی تری را می دهند اما نباید فراموش کرد عبور از چنین تحلیل هایی حرکت بر روی نوار باریکی از تضاد بین مکارم اخلاقی و منافع سوداخواهانه در رفت و آمد است.
اما اخلاق شناسی خاص یک حرفه نیازمند سنخ شناسی برآمده از مطالعات توصیفی و نظری درباره وجوه مختلف آن عرصه است. حال که تجربه ای بیش از نیم قرن، پشتوانه روابط عمومی در ایران است، دستیابی به شناخت سیستماتیک در فلسفه عمومی و داشتن روش های متُدیک نسبتاً متقن و قطعی در سرشت حرفه ای دور از ذهن نمی تواند باشد.
روابط عمومی ها در هر اندازه و ساختار سازمانی با هر زمینه فعالیتی امروز بیش از هر عنوانی نیازمند “خودفهمی حرفه ای” و بازیابی تعهدات خود در نسبت با مناسبات دامنه فعالیت ها و تصمیمات در جنبه های فردی، سازمانی و محیطی با جهان بینی برآمده از بازتاب نقادانه هستند.
به این معنا که روابط عمومی ها در این دوره زمانی نیازمند درک چالش های اخلاقی پیامد نقش آفرینی خود در رویارویی با نقش حرفه ای رسانه ها در قبال جامعه در جهت شفافیت و آزادی جریان اطلاعات هستند.
امروز دیگر گریزی از پایبندی به تعهداتی همچون شناخت حقوق و انتظارات جامعه برای تبلور صداقت، رعایت انصاف و امانت برای ایجاد حس مسئولیت تنها با تکیه بر قواعد و مقررات قانونی دیگر پاسخگوی جوامعی که معیارهای اخلاقی خود را فراتر از قانون و ژرف تر از آن مطالبه می کنند، نیست.
استانداردسازی حرفه ای و نهادینه کردن اخلاق در حرفه روابط عمومی به معنای فهم دقیق از اهمیت وجدان اجتماعی برای حرکت به سمت پذیرش مسئولانه نقش در جامعه است. رسیدن به نوعی از عینیت گرایی عقلانی که پایانی بر خطای نگرشی و روشی در این حرفه است. اینکه در دوران فرارسانه ای و عرصه شهروند خبرنگاری، روابط عمومی محل و مأمنی برای یکه تازی بر افکار عمومی نمی تواند باشد.
اجتناب از نگاه سنتی و رویکرد فضیلت گرایانه و شناخت معیارهای اخلاقی و پایبندی به رسالت حرفه ای نیازمند داشتن نگرشی سیستماتیک و برخاسته از وظیفه گرایی است. روابط عمومی مسئله محور امروزی نه تنها شکاف و تعارضی بین منافع سازمان و حقوق خود با جامعه نمی بیند بلکه به رهیافتی منسجم و الگویی روشمند برای پیگیری مطالبات دو سویه و تحقق سازمان پاسخگو و جامعه پرسشگر دست خواهد یافت. این رَهاورد منطقی همان کمال حرفه ای گری در روابط عمومی است که باید در طلب آن باشیم.
مهدی شمسایی
مدیر روابط عمومی بیمه نوین
دیدگاهتان را بنویسید